Adviezen en bewegen na een borstoperatie

U bent geopereerd aan uw borst in verband met borstkanker. In deze folder kunt u meer lezen over de periode na de operatie. Wij geven u adviezen, leefregels en beweegoefeningen. Deze kunnen u helpen bij de genezing van de wond.

Verzorging van de wond

U heeft een wond na de operatie. Deze wond is meestal gehecht met hechtingen die vanzelf oplossen. Deze hechtingen hoeven later dus niet te worden verwijderd.

Het kan zijn dat na de operatie kleine pleisters (steristrips) en een grote pleister over de operatiewond zijn geplakt. De grote pleister moet 24 uur blijven zitten.

Een nieuwe pleister is meestal niet nodig. Lekt de wond nog wat wondvocht, dan wordt de wond verbonden met absorberend verband.

Als de wond nog lekt als u naar huis gaat, krijgt u een recept mee voor wondverband-materialen. U krijgt deze wondverband-materialen via de firma Mathot.

1 week na de operatie komt u terug op de polikliniek Borstkankerzorg. De chirurg controleert uw wond.

Ook krijgt u de uitslag van het onderzoek van het weefsel dat door de patholoog is onderzocht.

De steristrips mag u zelf 1 week later na het douchen verwijderen (= 2 weken na de operatie). Vallen een of meer steristrips eerder van de wond? Dat geeft niet.

Heeft u pijn, dan mag u 4 keer per dag 2 tabletten van 500 mg paracetamol innemen.

Leefregels

• U mag 24 uur uur na de operatie weer douchen. Maar richt de straal niet op de operatiewond. De eerste week na de operatie niet te lang en te heet douchen. Dep na het douchen de wond goed droog met een schone handdoek. Ga de eerste 2 weken na de operatie niet zwemmen of in bad. De wond kan dan open gaan en ontsteken. En de wond wordt te week (slap).
• U zult merken dat u snel moe bent. Het kan enkele maanden duren voor u zich weer net zo fit voelt als voor de operatie. Pas uw activiteiten aan aan pijn van het litteken en vermoeidheid.
• Wees voorzichtig met de arm aan de geopereerde kant. Na een borstamputatie mag u de eerste 4 - 6 weken na de operatie geen zwaar huishoudelijk werk doen. Ook mag u niet zwaar tillen (niet meer dan 5 kg). Zo kan de wond goedgenezen. Na een borstsparende operatie kunt u na een paar dagen steeds wat meer bewegen. En na 1 – 2 weken kunt u weer alles doen wat u voor de operatie deed.
• Bent u ook geopereerd door de plastisch chirurg? Dan krijgt u andere adviezen voor bewegen en oefenen. De plastisch chirurg of de verpleegkundige van de polikliniek Plastische Chirurgie heeft dit dan met u besproken.
• Rookt u? Probeer dan vóór de operatie niet te roken. Rook ook de eerste 6 weken na de operatie niet. Door roken is er meer kans op problemen (= complicaties). Ook is het slecht voor de genezing van de wond.
• Draag na de operatie een stevige (sport) BH. Zo beschermt u de wond tegen de pijn. Draag de BH dag en nacht. Hoe minder de borsten bewegen, hoe minder pijn u heeft. Bovendien blijft de vorm van de borst na de operatie ook beter.

• Zijn bij de operatie uw okselklieren verwijderd (okselklierdissectie, OKD)? Voorkom dan dat u een dikke arm krijgt door lymfoedeem. Dit doet u door de eerste maanden na de operatie:
• te zorgen dat u de arm niet te veel belast (niet veel/lang tillen),
• heel hoge en lage temperaturen te vermijden,
• te letten op insnoeringen of hoge druk aan de arm (strakke beha, schoudertas, bloeddruk meten). Laat de bloeddruk meten en bloed prikken aan de niet geopereerde kant, ook als u geen last krijgt van lymfoedeem!
• Voorkom dat u wondjes krijgt aan de arm aan de geopereerde kant. Doordat de lymfe minder goed wordt afgevoerd, is er meer kans op een ontsteking.
• Draag handschoenen bij werken in de tuin;
• Wees voorzichtig met insectenbeten;
• Gaat u op reis, vraag dan de huisarts om een recept voor antibiotica om mee te nemen, zodat u eventuele ontstekingen snel kunt bestrijden.
• Heeft u toch een wondje, ontsmet het dan goed met betadine, jodium of sterilon. Zorg ervoor dat u altijd een van deze middelen in huis heeft.

Beweegadvies

Een goed gewicht

Een goede houding

• sta en zit rechtop;
• trek uw schouders iets naar achteren en naar beneden, vooral aan de geopereerde kant;
• probeer goed rechtop te lopen en uw armen losjes mee te laten zwaaien;
• houd de arm vooral niet stijf, maar probeer hem zo normaal mogelijk te gebruiken.

Oefeningen

• u klachten krijgt aan uw arm/schouder (minder kracht, moeite om de schouder goed te bewegen),
• u pijn krijgt in de arm/schouder,
• u moeite heeft met uw dagelijkse activiteiten,
• uw geopereerde arm dikker wordt dan uw andere arm,
• als u vocht krijgt in het wondgebied van de borst of oksel.

Adviezen bij het oefenen

• Heeft u een borstsparende operatie gehad? Dan kunt u na 7 dagen met de eerste 4 oefeningen beginnen. De oefeningen staan hieronder.
  Tot die tijd kunt u de arm ‘gewoon’ gebruiken. Zo voorkomt u dat de schouder vast gaat zitten. Gebruik uw arm zoveel mogelijk - tot schouderhoogte - bij uw gewone activiteiten, óók als u de oefeningen doet. Uw arm optillen boven uw schouder zal in het begin wat moeilijker zijn. Uw andere arm kan de arm aan de geopereerde kant dan helpen. Maar wees wel voorzichtig: zorg ervoor dat u geen pijn of andere klachten krijgt.
• Tips bij het oefenen:
• Probeer de oefeningen elke dag te doen, 2 - 3 keer per dag.
• Het is beter om een aantal keren voorzichtig te oefenen dan 1 keer lang of intensief.
• Het is het beste om elke oefening 5 – 10 keer achter elkaar te doen.
• Probeer de oefening zo goed mogelijk te doen, zonder dat u pijn krijgt.
• Een ‘rekgevoel’ bij de oefeningen is geen probleem, maar zorg ervoor dat u geen pijn krijgt. Elke ‘rek’ kunt u 4 - 5 tellen vasthouden. Blijf rustig ademen.
• Zit er nog vocht in het wondgebied? Doe dan de oefeningen wat rustiger. En probeer dan geen ‘rekgevoel’ te krijgen.
• Let op dat u bij de oefeningen niet met de armen gaat ‘veren’.
• Bij het oefenen: zorg voor een goede houding van het bovenlichaam en de schouders:
• sta rechtop of ga zitten,
• zorg ervoor dat u geen afhangende schouders heeft: trek de schouders iets naar achteren.
• Ook na het oefenen mag u geen pijn hebben. Heeft u wel pijn? Wees dan de volgende keer voorzichtiger met oefenen.
• U hoeft niet bang te zijn dat door de oefeningen de wond opengaat of dat de hechtingen zullen loslaten.
• Merkt u na een paar weken dat u uw schouder en arm weer goed kunt bewegen? Dan kunt u minder gaan oefenen. Oefen dan elke week in plaats van elke dag. 2-3 maanden na de operatie kunt u de arm weer gewoon gebruiken. Dan kunt langzamerhand stoppen met oefenen.
• Bent u bestraald? Blijf dan oefenen tot minstens een jaar na het afronden van de behandeling. Zo kunt u controleren of de beweeglijkheid van uw arm en schouder nog goed is.

De oefeningen

Laat bij deze oefening uw armen naast uw lichaam hangen. Maak een vuist, knijp 3 seconden. Beweeg uw pols op en neer. Buig en strek uw elleboog. Trek de schouders op, houd dit 3 seconden vast en ontspan ze daarna weer

Beweeg de armen gestrekt voorwaarts omhoog tot de pijngrens en weer terug.

Houd uw handen achter uw rug in elkaar. Beweeg de armen gestrekt naar achter, terwijl u goed rechtop blijft zitten.

Leg uw handen zo laag mogelijk op de rug. Schuif ze over de rug zo ver mogelijk omhoog.

Vouw uw handen in elkaar. Daardoor wordt uw arm aan de geopereerde kant gesteund. Breng uw armen zo ver mogelijk gestrekt omhoog.

Leg uw handen achter uw oren tegen u achterhoofd. Strengel daarna uw vingers ineen. Houd uw ellebogen eerst ontspannen naar voren en breng ze daarna zo ver mogelijk naar achteren.

Ga tegen de muur staan. Breng beide armen zijwaarts omhoog, zo hoog u kunt. Uw handen blijven contact houden met de muur.

Ga een stukje (15 cm) van de muur staan en ‘krabbel’ met beide handen tegelijkertijd langs de muur naar boven.

Problemen na de operatie (complicaties)

• als u minder kracht en/of gevoel heeft in de arm;
• als u de arm minder goed kunt bewegen, ondanks dat u de oefeningen doet;
• bij veel pijn;
• als u het eng vindt om de arm/schouder te bewegen;
• als de arm ineens dik en rood wordt,
• als u koorts krijgt (temperatuur boven 38,0°C),
• als de wond meer wondvocht gaat lekken;
• als het rondom de wond dik wordt;
• als er een geel laagje (pus) in de wond te zien is;
• als u misselijk bent en/of moet overgeven (braken).

Tot slot

• uw (geldige) identiteitsbewijs (paspoort, ID-kaart, rijbewijs);
• uw medicatie-overzicht. Dat is een lijst met de medicijnen die u nu gebruikt. U haalt deze lijst bij uw apotheek.

Bereikbaarheid

Borstkankerzorg Leiden