Afdelingen & Specialismen

U bent bij de cardioloog onder behandeling omdat bij u ‘atriumfibrilleren’ is vastgesteld. Bij deze aandoening is het normale hartritme verstoord. In deze folder vindt u informatie over deze hartritmestoornis.


U vindt informatie over de volgende onderwerpen:


  • de functie en werking van het hart;
  • het normale hartritme;
  • atriumfibrilleren;
  • de kans op het ontstaan van atriumfibrilleren;
  • de klachten bij atriumfibrilleren;
  • de onderzoeksmogelijkheden;
  • de behandelmogelijkheden;
  • risico’s en complicaties van atriumfibrilleren;
  • tips;
  • meer informatie;
  • contactmogelijkheden afdeling Cardiologie.

De functie en werking van het hart

De hartspier bestaat uit een linker- en een rechterhelft. Deze zijn ieder weer onderverdeeld in een bovengedeelte: de atria (boezems) en een ondergedeelte: de ventrikels (kamers). Het hart heeft dus vier holtes: het linker ventrikel, het linker atrium, het rechter ventrikel en het rechter atrium. Door het samentrekken van deze atria en ventrikels wordt er bloed door het lichaam gepompt. Het bloed zorgt ervoor dat de organen en weefsels zuurstof en voedingsstoffen krijgen.

Het normale hartritme versus atriumfibrilleren

Onder normale omstandigheden ontstaat iedere hartslag door een elektrische prikkel in de sinusknoop. De sinusknoop zit in de wand van het rechteratrium en verspreidt een elektrische prikkel via de atria naar de ventrikels van het hart, waardoor het hart kan samenknijpen. Een normaal hartritme wordt sinusritme genoemd.
Bij atriumfibrilleren wordt niet de elektrische prikkel gevormd in de sinusknoop, maar is er een chaos van elektrische activiteit in de wand van de atria. Met als gevolg een onregelmatig, vaak versneld hartritme. Er is sprake van een hartritmestoornis.

hartritmestoornis


De kans op het ontstaan van atriumfibrilleren

Atriumfibrilleren kan een op zichzelf staand probleem zijn, maar het kan ook een gevolg zijn van een andere aandoening zoals:
  • hoge bloeddruk;
  • hartfalen;
  • aangeboren hartziekten;
  • een lekkende en/of vernauwde hartklep;
  • een oud hartinfarct;
  • een te hard werkende schildklier;
  • een ontsteking, zoals een longontsteking.
Een andere oorzaak van atriumfibrilleren kan zijn:
  • overgewicht;
  • ademhalingstilstanden tijdens de slaap (slaapapneu);
  • koorts;
  • alcoholgebruik;
  • koffiegebruik;
  • het drinken van bijv. coca-cola, redbull etc.
Ook zonder bovenstaande oorzaken kan atriumfibrilleren ontstaan. Atriumfibrilleren komt vooral veel voor op oudere leeftijd.

De klachten bij atriumfibrilleren

Tijdens het atriumfibrilleren kloppen de kamers onregelmatig en meestal snel, bijvoorbeeld tot meer dan 150 slagen per minuut. Het hart wordt dan overbelast. Als dit kort duurt, kan het weinig kwaad. Maar als het langer duurt, kunt u er last van krijgen, bijvoorbeeld een onprettig of angstig gevoel.
Daarnaast kunt u last hebben van:
  • een onregelmatige hartslag (ook wel ‘fladderen’ genoemd);
  • hartbonken;
  • transpireren;
  • duizeligheid, licht gevoel in het hoofd;
  • kortademigheid en pijn in de borst.
Sommige mensen krijgen helemaal geen klachten bij atriumbrilleren, dan wordt het bij toeval ontdekt. Maar als het hart continu een te hoge hartslag heeft, treedt overbelasting en uitputting op van de hartspier, het zogenaamde hartfalen.

Mensen die al langer voortdurend atriumfibrilleren hebben en er medicijnen voor krijgen, hebben vaak helemaal geen klachten (meer).

Onderzoeksmogelijkheden

Het tellen van uw hartslag aan de polsslagader is een makkelijke methode om te voelen of u atriumfibrilleren hebt. Ook met een smartwatch of met een bloeddruk- of saturatiemeter (= zuurstofmeter) kunt u zien of uw hartslag onregelmatig is. Voelt u een onregelmatige en snelle hartslag, dan is de kans groot dat u atriumfibrilleren heeft. Het maken van een hartfilmpje (ECG), kan dit bevestigen.

De behandelmogelijkheden

Er zijn verschillende behandelingen voor atriumfibrilleren. Uw behandelend arts bespreekt met u welke behandeling voor u de meest geschikte is:
  • medicijnen om een regelmatig hartritme te krijgen (anti-aritmica);
  • cardioversie: herstellen van het normale hartritme (elektrisch of met medicijnen);
  • medicijnen om de hartslag te verlagen;
  • ablatie: ablatie vindt plaats via een katheter, die verhit of gekoeld wordt. Bij de ablatie worden met opzet littekens van enkele millimeters in de binnenwand van het hart gemaakt. Littekenweefsel geleidt geen prikkels. Zo wordt de verkeerde route van de prikkels geblokkeerd;
  • operaties van de onderliggende oorzaak (klep- of bypassoperatie);
  • maze-procedure: een maze-operatie is een procedure via de rechter of linker liesader. Hierbij worden in de hartboezems door sneetjes onderbrekingen in de geleiding van de boezem aangebracht om de chaotische elektrische prikkels te blokkeren.

Risico’s en complicaties van atriumfibrilleren

Atriumfibrilleren is meestal ongevaarlijk. Wel kunnen de klachten bij erg hinderlijk zijn en kunnen er complicaties ontstaan als de ritmestoornis niet behandeld wordt. De twee belangrijkste complicaties zijn stolselvorming en hartfalen.

Stolselvorming

Omdat de atria (hartboezems) niet meer zo effectief samentrekken, kan er bloed achterblijven in het hart. Hierdoor kunnen stolsels ontstaan. Deze stolsels worden door de bloedstroom meegenomen en kunnen via de bloedbaan in de hersenen terechtkomen met als gevolg een beroerte. Bij een verhoogd risico op het krijgen van bloedstolsels, kan uw arts u bloed verdunnende medicatie voorschrijven. Het is erg belangrijk om deze medicatie volgens voorschrift in te nemen.

Hartfalen

De pompfunctie van het hart gaat achteruit en de hartholten worden wijder; hierdoor kan hartfalen ontstaan of erger worden. Dit is een gevolg van een langdurige hoge hartslag.

Tips

U kunt verschillende dingen doen om de kans op atriumfibrilleren te verkleinen.
  • Een gezonde leefstijl met voldoende bewegen en een gezond gewicht helpt de kans op atriumfibrilleren te verkleinen.
  • Koffie en alcohol werken hartslag verhogend en kunnen atriumfibrilleren uitlokken. Door met mate koffie en alcohol te drinken, verklein je de kans op atriumfibrilleren.
  • Wees voorzichtig met producten waarin de smaakversterker ve-tsin is verwerkt. Ook ve-tsin kan atriumfibrilleren uitlokken. Ve-tsin wordt bijvoorbeeld toegevoegd aan maggi- en aromablokjes, kant-en-klare gerechten en soepen. Ve-tsin (E621) wordt ook veel gebruikt in de Chinese en Indonesische keuken.

Wat te doen bij een hernieuwde aanval van atriumfibrilleren

Uw behandelend cardioloog bespreekt met u wat u kunt doen als de ritmestoornis terugkomt of wanneer de klachten toenemen.

Vaak stopt de ritmestoornis vanzelf binnen 24 uur. Als de ritmestoornis is ontstaan door ziekte of koorts, houdt deze vaak op als u weer hersteld bent. Ook door het nemen van extra medicatie kan de ritmestoornis vanzelf stoppen. U krijgt hiervoor duidelijke instructies van welke medicatie en hoeveel hiervan extra mag innemen.

Als u spoedeisende klachten heeft als gevolg van de ritmestoornis moet u uw huisarts waarschuwen of 112 bellen. Spoedeisende klachten zijn bijvoorbeeld aanhoudende pijn op de borst of hevige benauwdheid. Uw huisarts zal u advies geven of overleggen met de dienstdoende cardioloog.

Als u klachten heeft, maar nog wel in staat bent om goed voor uzelf te zorgen, kunt u afwachten of de ritmestoornis spontaan stopt. Op de AF-poli is tijd gereserveerd voor patiënten die opnieuw ritme klachten hebben of die telefonische advies nodig hebben. Samen onderzoeken we de beste manier om het hartritme te herstellen. (zie; folder Atriumfibrilleren poli/AF-poli)

Vragen

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stel ze dan gerust. De arts of een andere medewerker wil ze graag beantwoorden.

Meer informatie

Meer informatie over atriumfibrilleren kunt u vinden op de websites van de Nederlandse Hartstichting en de Hart&Vaatgroep.
  • www.nederlandsehartstichting.nl
  • www.hartenvaatgroep.nl

Tot slot

Denkt u eraan bij ieder bezoek aan het ziekenhuis een geldig legitimatiebewijs (paspoort, identiteitsbewijs, rijbewijs) en uw zorgverzekeringspas mee te nemen. Zijn uw gegevens (verzekering, huisarts, etc.) gewijzigd, meldt u dit dan bij de Patiëntenregistratie in de hal van het ziekenhuis.
Wij stellen het op prijs als u zich tijdig meldt voor de afspraak. Bij verhindering graag tijdig afzeggen.

Bereikbaarheid afdeling Cardiologie

Polikliniek Cardiologie
Leiden: routenummer 42
Leiderdorp: routenummer 105
Alphen aan den Rijn: routenummer 50

Telefonische bereikbaarheid (Leiden/Leiderdorp/Alphen aan den Rijn): 071 582 8043Bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 08.30 tot 16.30 uur.
  • Verpleegafdeling Cardiologie A3, locatie Leiderdorp (330): 071 582 8076
  • Dagbehandeling Cardiologie A3, locatie Leiderdorp (340): 071 582 8076
  • Afdeling Hartbewaking (CCU), locatie Leiderdorp (370): 071 582 8075
  • Afdeling Eerste Hart Hulp (EHH), locatie Leiderdorp (370): 071 582 8075