Afdelingen & Specialismen
De oogarts heeft staar bij u geconstateerd en mogelijk zal er een staaroperatie volgen. Over de operatie heeft u een aparte folder gekregen. In de folder die u nu leest, vindt u informatie die u helpt bij uw beslissing of u bij de staaroperatie kiest voor een standaard lens/IOL (IntraOculaire Lens) of een zogenaamde Premium IOL.
Welke lens?
De standaard lens is een uitstekende lens die bij zo’n 90% van de patiënten naar grote tevredenheid wordt gebruikt. De standaard lens en de Premium IOLs zijn van hetzelfde materiaal en op dezelfde manier gemaakt. De laatste hebben een extra ingebouwde mogelijkheid om een cilinder en/of leesbril te corrigeren.
De oogarts zal samen met u nagaan welke lens voor u medisch geschikt is, passend bij uw wensen, verwachtingen en dagelijkse activiteiten. Voor de Premium IOLs moet u bijbetalen. Het gaat er niet om dat u de duurste lens kiest, maar de lens die voor u de beste is!
Hieronder wordt uitgelegd waarop u moet letten bij het kiezen van de juiste lens. Als u interesse heeft in een Premium IOL, dan kunt u dit melden aan de polikliniekassistente . U krijgt dan een extra afspraak bij een van de oogartsen. Wilt u dan het formulier achter in deze folder invullen en meenemen?
Mogelijk wilt u deze informatie met een familielid of bekende bespreken. Het is belangrijk dat u de folders goed leest en begrijpt, voordat u beslist welke lens voor u de beste is. Als u vragen heeft, kunt u deze gerust aan de assistente of uw oogarts stellen.
Cilinder/astigmatisme
Bij de meeste ogen is de kromming van het hoornvlies (cornea) in elke richting hetzelfde, net als bij een voetbal. Soms is de kromming ovaal als bij een rugbybal. Hierdoor is de breking van het licht door het hoornvlies niet in alle richtingen gelijk. Dit wordt een cilindrische oogafwijking genoemd, oftewel astigmatisme. Een deel van de lichtstralen komt dan precies op het netvlies terecht maar een ander deel niet. Dit zal gecorrigeerd moeten worden d.m.v. een cilinderglas.
Leesbril
Een leesbril is vrijwel altijd noodzakelijk bij mensen vanaf 44 jaar, omdat het vermogen tot accommoderen (het boller maken van de lens) afneemt; dit verschijnsel heet presbyopie. Dit treedt ook op bij mensen die van tevoren zonder bril uitstekend in de verte konden zien. Mensen met presbyopie gebruiken een bifocale/multifocale bril of een aparte leesbril om goed dichtbij te kunnen zien. Bij een staaroperatie zijn er een aantal mogelijkheden om het gezichtsvermogen voor veraf en dichtbij te corrigeren.
Implantlenzen bij een staaroperatie
Meestal wordt er bij een staaroperatie een monofocale lens in het oog geplaatst. Hiermee kunt u dan op één afstand scherp kijken. Meestal is dit op afstand, dan is dus de verte scherp. Voor de andere afstanden heeft u dan een bril nodig, zoals een leesbril. Een cilindrische afwijking en leesbrilcorrectie wordt met de standaard monofocale lens niet gecorrigeerd.
Er zijn drie soorten Premium IOLs:
- de torische lens, die een cilinder/astigmatisme corrigeert.
- de multifocale lens, die corrigeert voor zowel veraf kijken als lezen.
- de torische multifocale lens, die astigmatisme corrigeert én de leesbril in veel gevallen overbodig maakt.
Hieronder volgt meer uitleg over iedere soort Premium IOL.
Torische lens
Voor het (grotendeels) corrigeren van een cilinder kan de oogarts een torische lens gebruiken. Met deze lens wordt wel het ovale hoornvlies en dus het astigmatisme gecompenseerd en wordt het beeld in beide asrichtingen goed afgebeeld. Het doel is de cilinderafwijking (grotendeels) te corrigeren. Ongeveer 60% van de patiënten met een torische lens in één oog heeft geen bril meer nodig. Afhankelijk van uw wens is dit voor veraf of dichtbij. Na het implanteren van kunstlenzen in beide ogen wordt dit 90%.
Multifocale lens
Met een multifocale kunstlens kunt u goed in de verte zien. Meestal kunt u met deze lens ook dichtbij lezen. Een leesbril is dan niet of veel minder nodig.
Torische multifocale lens
Als u een cilinder heeft en ook zo goed als onafhankelijk wil worden van de leesbril, dan is een zogenaamde torische multifocale lens nodig. Deze lens bestaat uit een combinatie van 2 verschillende soorten, namelijk een torische lens en een multifocale lens in één.
Goed om te weten
De torische lens moet op de goede as worden geplaatst, hiervoor is het noodzakelijk dat u voor de operatie extra metingen ondergaat. Deze zijn niet belastend of pijnlijk. Vlak voor de verdoving voor de staaroperatie zal de oogarts het hoornvlies pijnloos markeren met een stift. Sporadisch moet de lens na de operatie worden bijgedraaid.
Met een multifocale of torische multifocale lens wordt u minder afhankelijk van een bril voor zowel lezen als voor veraf. Het kan echter voorkomen dat u soms minder scherp ziet bij mist of weinig licht. Om goed te kunnen lezen heeft u met een multifocale IOL voldoende licht nodig. De leesafstand ligt meestal op ca. 30 tot 40 cm. In het ideale geval is het zicht voor dichtbij en veraf goed. Op de tussenliggende afstand is het zicht doorgaans iets minder.
Het leren “schakelen” van de verte naar dichtbij is wisselend per persoon, maar het is verstandig om hiervoor een aantal maanden de tijd te nemen. Vaak wordt dit beter als het andere oog ook een multifocale lens heeft gekregen.
In het begin kunt u last hebben van “valse” lichtstralen (glare) of 's nachts ringen (halo's) zien rond een lamp of koplampen. Het hinderlijke karakter hiervan is meestal van voorbijgaande aard. Als u vaak ‘s nachts moet rijden of als u in verband met uw beroep/hobby/sport uw ogen nog dichterbij of vaak dichtbij moeten scherpstellen, dan is een monofocale standaard kunstlens (eventueel torisch) samen met een bril mogelijk een betere keus voor u.
Multifocale en multifocale torische lenzen zijn helaas minder geschikt voor mensen die, behalve staar, ook een andere oogaandoening hebben, zoals suikerziekte met netvliesafwijkingen, hoge oogboldruk/glaucoom, (zeer) droge ogen of maculadegeneratie. Uw oogarts zal met u bespreken of u medisch gezien geschikt ben voor deze Premium IOLs.
Het resultaat van een staaroperatie kan niet worden gegarandeerd. De keuze van de goede implantlens is geen exacte wetenschap, zelfs al wordt het maken van die keuze ondersteund door gespecialiseerde apparatuur en computers. Het gezichtsvermogen kan anders uitvallen dan bij het preoperatieve onderzoek werd gedacht. Er is een kans dat u toch een bril of contactlenzen nodig hebt voor een optimaal gezichtsvermogen. Als u niet tevreden bent met uw gezichtsvermogen na de staaroperatie kan soms een aanvullende (laser)operatie nodig zijn. De kosten hiervan zijn voor uw eigen rekening en afhankelijk van de soort ingreep.
Tijdens de operatie kan het heel soms om medische redenen nodig zijn om toch een normale monofocale kunstlens te implanteren in plaats van de door u gewenste torisch en/of multifocale lens. U ontvangt dan uiteraard geen rekening.
Kosten
Het ziekenhuis heeft een afspraak met zorgverzekeraars over het tarief van een staaroperatie. Binnen dit tarief is een bepaald bedrag opgenomen voor de standaard monofocale kunstlens.
De PremiumIOLs zijn duurder en zorgverzekeraars vergoeden deze lens meestal niet, zelfs als u aanvullend verzekerd bent. U dient er rekening mee te houden dat als u kiest voor deze speciale lens, u hiervoor een eigen bijdrage aan het ziekenhuis moet betalen variërend van € 600,-- tot € 1.200,-- per oog.
Tot slot
Denkt u eraan bij ieder bezoek aan het ziekenhuis een geldig legitimatiebewijs (paspoort, identiteitsbewijs, rijbewijs) en uw zorgverzekeringspas mee te nemen. Zijn uw gegevens (verzekering, huisarts, etc.) gewijzigd, meldt u dit dan aan de balie van de polikliniek Oogheelkunde.
Meer informatie
Voor meer achtergrondinformatie over deze en andere oogaandoeningen en de bouw en werking van het oog kunt u kijken op www.oogartsen.nl. Deze informatieve site wordt onderhouden door onder anderen de oogartsen van Alrijne Ziekenhuis. U vindt er teksten, filmpjes, tekeningen, foto’s en het laatste patiënten nieuws. Ook kunt u veel informatie vinden op de website: www.oogheelkunde.org en www.orthoptisten.info.
Vragen
Heeft u nog vragen en/of opmerkingen naar aanleiding van deze folder, stelt u deze dan aan de orthoptist van de polikliniek Oogheelkunde.
De polikliniek Oogheelkunde Alrijne Ziekenhuis Leiden heeft routenummer 7 en is van maandag tot en met vrijdag telefonisch te bereiken via 071 517 83 24 van 8.30 tot 12.30 en van 13.30 tot 16.30 uur.
De polikliniek Oogheelkunde Alrijne Ziekenhuis Leiderdorp heeft routenummer 7 en is van maandag tot en met vrijdag telefonisch te bereiken via 071 582 8058 van 08.30 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur.
De polikliniek Oogheelkunde Alrijne Ziekenhuis Alphen aan den Rijn heeft bestemmingsnummer 40 en is van maandag tot en met vrijdag telefonisch te bereiken via 0172 467 058 van 08.30 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur.