Mevrouw Evert* (49) bezoekt mijn polikliniek, omdat zij al meer dan een jaar tintelende benen heeft. De huisarts heeft het beloop eerst een aantal maanden afgewacht. Toen het tintelen toenam heeft hij bloedonderzoek gedaan. Daar kwam niets uit. Ook een onderzoek van de zenuwbanen in de benen (EMG) had niets opgeleverd. Meer dan een jaar na ontstaan van de klacht komt ze op mijn spreekuur.
Klachten van tintelingen hoort een huisarts of neuroloog heel vaak. Geregeld wordt er geen onderliggende afwijking gevonden en gaan de klachten vanzelf over. Soms is wel een onderliggende oorzaak aantoonbaar, waarbij een breed scala aan oorzaken mogelijk is: hoog suiker, laag vitamine B12, schildklierziekte, polyneuropathie, vernauwing van het wervelkanaal, et cetera. Het stellen van de juiste diagnose is als het inkleuren van een tekening: als je begint aan de tekening kan het nog alle kanten uit, is er nog geen eenduidig patroon te herkennen. We hebben meer informatie/inkleuring nodig om zeker te zijn wat we zien. Daarnaast moet je iets kennen om het te kunnen herkennen. Te snel iets denken te herkennen kan tot een verkeerde conclusie leiden en in een medische setting kan een verkeerde diagnose tot verkeerde, risicovolle medicijnen leiden.
Bij mevrouw Evert is aan de hand van de tintelingen nog geen diagnose te stellen. Dit kan van alles zijn en geregeld ook worden er bij deze klacht geen afwijkingen gevonden. Als arts moet je alert zijn om te snel te duiden op te weinig informatie, maar tegelijkertijd willen we mensen niet langer in onzekerheid laten dan nodig is…
Mevrouw Evert vertelt mij bij haar bezoek in het ziekenhuis dat ze sinds kort ook steeds vaker naar het toilet moet en haar urine minder goed kan ophouden. Met deze nieuwe klacht werd voor mij ‘de diagnostische tekening’ verder ingekleurd en ontstaat een vermoeden op MS. De aangevraagde MRI-scan van haar hoofd en ruggenmerg toont inderdaad afwijkingen passend bij MS. Het is voor mevrouw Evert moeilijk te begrijpen dat het vanaf de eerste klachten tot de diagnose zo lang heeft geduurd, dat zij zo lang in onzekerheid heeft moeten zitten. Ik realiseer me hoe belangrijk het is dat we mensen uitleggen hoe het komt dat een diagnose soms onzeker is, waarom we als arts soms even afwachten en er soms lange tijd over doen voor we een diagnose definitief stellen. Dat we als arts bij het stellen van een diagnose als MS uitermate zorgvuldig moeten zijn; we willen niet langer dan nodig is onduidelijk blijven, maar ook niet te snel ‘de tekening’ typeren terwijl het nog meerdere kanten uit kan.
*In verband met privacy is de naam gefingeerd.