‘Je ziet er niet uit als een seksuoloog’
Ellen vertelt dat mensen vaak met een heel ander idee binnenkomen dan dat ze weer weggaan: ‘Jongeren hebben vaak het idee dat ze hier – op mijn spreekuur - iets voor moeten doen, maar dat is natuurlijk absoluut niet het geval. Ook hebben ze het idee dat ze iets moeten veranderen of doen, maar ik wil dat ze zich bewust worden van hun probleem of gedrag. Vaak komen ze tot nieuwe inzichten door alleen al te praten. Na een gesprek zijn ze dan meestal ook verbaasd: het was heel anders dan ze zich hadden voorgesteld. Sommigen geven toe dat ze me stiekem hebben gegoogeld en dat ik er niet uitzie als een seksuoloog. De reacties achteraf zijn meestal positief: mensen zijn echt verbaasd dat ze hun probleem al kunnen oplossen of minder zwaar kunnen maken door er gewóón over te praten.”
‘Praten over seksuele problemen is (nog steeds) een taboe’
Seksuele problemen zijn intieme problemen. Het is geen onderwerp waar je met je vrienden in de kroeg over praat. ‘Ik denk dat het in ons systeem zit, om er niet over te durven praten’, vertelt Ellen. ‘Wat ik ook merk, is dat het niets met leeftijd te maken heeft. Zelfs voor de jongeren van nu, die op internet werkelijk alles kunnen zoeken én vinden, blijft het lastig om erover te praten.’ De moderne, online maatschappij zorgt er juist voor dat jongeren zichzelf gaan vergelijken, ‘omdat ze denken dat wat ze in pornofilms zien de realiteit is.’ Ellen probeert tijdens haar spreekuur mensen bewust te laten worden van wat er precies aan de hand is, waar een probleem vandaan komt en welke gevolgen het heeft. ‘Daarna probeer ik mensen op hun gemak te stellen, het onderwerp minder zwaar te maken en de communicatie op gang te brengen. Naar mij, zodat ik weet wat er speelt, maar vooral naar de partner toe. En ik gebruik veel humor om het luchtig te houden.’
‘Mannen en vrouwen zijn niet gelijk’
‘Op mijn spreekuur zie ik vaak stellen of echtparen voorbij komen die allebei andere verlangens hebben. Hij verwijt haar dat zij niet vaak genoeg wil of andersom, of de een denkt dat de ander niet aan zijn behoeften komt. In deze gevallen leg ik altijd uit dat er een fysiologisch verschil bestaat tussen man en vrouw, wat maakt dat een vrouw andere behoeften heeft dan en man en ook minder kan dan de man. Denk aan sport: er is nog steeds een aparte Tour de France voor mannen en een aparte voor vrouwen, omdat vrouwen nou eenmaal niet hetzelfde niveau kunnen halen als de mannen.
Dit geldt ook voor de seksualiteit/intimiteit tussen twee partners. Vrouwen hebben over het algemeen meer behoefte aan intimiteit en mannen vinden het belangrijker om daadwerkelijk een orgasme te krijgen. Mannen denken vaak dat vrouwen een orgasme móeten krijgen. Anders zou het geen goede seks zijn, maar dat is niet waar, vrouwen hechten minder waarde aan een orgasme. Dit is fysiologisch gezien ook niet gek: de man heeft dit nodig om testosteron aan te maken, om zo seksueel actief te blijven. Voor vrouwen is dit minder belangrijk, omdat hun lichaam zelf hormonen aanmaakt. Als een man een tijd lang geen testosteron heeft aangemaakt, kan hij erectieproblemen krijgen. Ik help mannen met behulp van een prikje om hun testosterongehalte weer op peil te brengen, zodat zij seksueel actief kunnen blijven.
Een erectiestoornis is overigens een probleem van beide partners, niet alleen van de man. Het is goed er daarom samen over te praten.’
‘Het is net als eten’
Het kan lastig zijn om met je partner over wensen in de slaapkamer te praten. Ellen: ‘Dat zie ik ook terug op mijn spreekuur. Ik probeer altijd de vergelijking met eten te maken. Je vraagt ook aan je partner wat degene in de avond wil eten, waar hij of zij op dat moment zin in heeft en op welke plek hij of zij wil eten. En dat is de ene dag anders dan de volgende dag. Veel mensen hebben het idee dat seks altijd iets romantisch hoort te zijn, waarin zulke praktische zaken niet besproken horen te worden. Seks moet altijd leuk zijn, denken ze. Maar dat is natuurlijk niet zo: soms is het gewoon minder leuk. Het is weer net als bij eten. De ene dag wil je chique uit eten, maar soms wil je gewoon een snelle hap. En de ene dag smaken de aardappelen ook beter dan de andere dag. Ook denken mensen wel eens dat wat ze willen of doen raar is. Maar wie bepaalt dat? Als de buurman bijvoorbeeld zijn plantjes water wil geven in de regen moet hij dat toch ook lekker doen? Het gaat erom dat beide partners het eens zijn. Mijn advies: praat erover!’
Hartklachten tijdens de menopauze
Tijdens de overgang verandert er van alles. Vrouwen maken minder oestrogeen aan en krijgen een onregelmatige menstruatie. Ook kan een verandering in seksualiteit optreden. Ellen vertelt dat er flink wat misverstanden bestaan rondom de menopauze. ‘Veel klachten die vrouwen ervaren tijdens de overgang zijn onbegrepen. Het wegvallen van de hormonen doet veel met een vrouw. Rond deze leeftijd zijn er relatief meer burn-outs en hebben vrouwen vaker hartklachten zoals pijn op de borst en luchttekort.’ Vaak wordt er na testen geen oorzaak gevonden, terwijl hart- en vaatziekten zijn toch al jaren doodsoorzaak nummer één zijn bij vrouwen.
Ouderen en intimiteit: elke week een bord spruitjes
Ook ouderen hebben, net als ieder mens, behoefte aan intimiteit en seksualiteit. Ellen: ‘Ik zie veel ouderen op mijn spreekuur. Echtparen, met vastgeroeste gewoontes en in een grote sleur. Als iemand door ziekte verandert in zijn of haar levenspatroon, is het voor oudere mensen vaak lastig dit patroon te doorbreken. Ik noem het altijd ‘een bord met spruitjes’: elke week dezelfde dag, op dezelfde manier. Mijn vraag is dan: waarom doe je het niet op een zaterdag, als je iedere vrijdag te moe bent en geen zin hebt? Ik probeer ze weer met elkaar te laten praten en ze bewust te maken van het feit dat het niet erg is om iets op een andere manier te doen dan dat je gewend bent.’