Afdelingen & Specialismen
Bij uw kind is een toenemende vorm van bijziendheid (myopie / min-sterkte) geconstateerd, het oog is te lang. Uw kind gaat in de verte steeds slechter zien en heeft steeds sterkere glazen nodig. Dit komt doordat het oog groeit. Uit onderzoek blijkt dat Atropine oogdruppels of speciale brillenglazen/contactlenzen de groei van het oog kunnen afremmen. Deze behandeling kan helpen bij kinderen vanaf 6 jaar waarbij de lengte van het oog te lang is voor de leeftijd en/of te snel toeneemt. Als uw kind in aanmerking komt voor deze behandeling zal de orthoptist dit met u bespreken.
Wat is myopie?
Bij myopie, ook wel bijziendheid genoemd, is het oog in verhouding te lang. Mensen met myopie zien in de verte slechter dan dichtbij. Door een min-bril of contactlenzen te dragen kan uw kind beter zien.
Normaal oog | |
 Myopie zonder (bril)correctie |  Myopie met min-correctie |
Omdat het oog groeit en het oog hierdoor langer wordt, wordt de min-sterkte langzaam steeds hoger. Meestal blijft het vanaf een leeftijd van ongeveer 25 jaar stabiel. Myopie kan ontstaan door aanleg en/of leefstijl, de kans dat een kind bijziend wordt is hoger als een of beide ouders ook bijziend is.
Risico's van myopie
De groei van het oog vindt plaats in de jeugd. Maar de complicaties ervan ontstaan meestal pas op latere leeftijd. Een gemiddeld oog is 23 mm lang, maar een bijziend oog kan soms wel 30 mm of langer zijn. Een ooglengte van meer dan 26 mm of een brilsterkte hoger dan -6 noemen we ‘hoge myopie’. Dit kan leiden tot het dunner worden van het netvlies. Hierdoor kunnen complicaties ontstaan zoals slijtage, een bloeding of loslating van het netvlies. Ook is er een grotere kans op staar (cataract) op jongere leeftijd of schade aan de oogzenuw (glaucoom). Ongeveer 30% van de mensen met hoge myopie wordt hierdoor later slechtziend.
Hoe langer het oog, hoe groter het risico op deze complicaties door hoge myopie. Het risico op complicaties wordt niet minder door het dragen van een bril of lenzen, door laseren of na het implanteren van een kunstlens in het oog.
In onderstaande tabel is te zien dat er ook al bij lagere minsterktes een hogere kans is op complicaties ten opzichte van een nul-sterkte. En hoe hoger de sterkte wordt, hoe meer risico.
Sterkte -1 tot -3 | Sterkte -3,25 tot -5 | Sterkte -5,25 tot -7 | Sterkte hoger dan -7 | |
Myope maculopathie | 2,2x hoger | 9,7x hoger | 40,6x hoger | 126,8x hoger |
Netvliesloslating | 3,1x hoger | 9,0x hoger | 21,5x hoger | 44,2x hoger |
Staar (bepaalde vorm) | 1,6x hoger | 3,2x hoger | 5,4x hoger | 12,3x hoger |
Glaucoom (hoge oogdruk) | 1,7x hoger | 2,5x hoger | 2,5x hoger | onbekend |
Myope maculopathie
Bij een langer oog wordt het netvlies te dun om nog goed te kunnen werken.
Wanneer dit gebeurt in de gele vlek (macula), het deel van het netvlies waar je het scherpst mee ziet, heet dit myope maculadegeneratie. Het zicht in het oog is dan blijvend verminderd en kan niet verbeterd worden met een bril.
Ook kunnen er bloedingen ontstaan onder het netvlies. Wanneer dit in de gele vlek gebeurt, wordt het zicht plotseling slecht en raakt het beeld vervormd. De bloeding kan goed worden behandeld met oog-injecties met medicatie. Als dit niet op tijd gebeurt, kan er blijvende schade aan het netvlies ontstaan. Bij zulke klachten is het belangrijk dat de oogarts zo snel mogelijk naar het oog kijkt.
Netvliesloslating
Bij lange ogen kan er zoveel spanning op het netvlies staan dat het scheurt. Dit heet een netvliesloslating. Vlak voordat dit gebeurt zien mensen lichtflitsen op een vaste plek in hun blikveld en/of plotseling veel zwarte vlekjes (floaters). Als het netvlies scheurt, zien ze plotseling niet meer goed; soms krijg je ook een gordijn aan de randen van het blikveld. Een netvliesloslating moet snel behandeld worden met een operatie, dus ga ook bij deze klachten met spoed naar een oogarts.
Hoge oogdruk (glaucoom)
De oogzenuw, die de informatie vanuit het oog naar de hersenen doorgeeft, staat bij een lang oog ook onder spanning. Als die spanning te groot wordt, sterven er zenuwvezels af. Wanneer iemand glaucoom ontwikkelt, merkt diegene in de loop van de tijd dat hun blikveld steeds kleiner wordt. Vaak gaat dit zo geleidelijk aan dat heel veel mensen dit pas heel laat merken.
Het kan dan nodig zijn om druppels te gebruiken die de druk in de oogbol verlagen, de oogarts schrijft deze druppels voor als het nodig is.
Staar
Bij een hoge minsterkte kan ook staar (cataract) ontstaan, vaak op jongere leeftijd dan de veel voorkomende ouderdomsstaar. De ooglens wordt troebel waardoor het licht het netvlies niet meer goed bereikt. Staar is meestal goed te verhelpen met een operatie: de oogarts plaatst een nieuwe lens.
Myopie afremmen
Er zijn verschillende manieren om de lengtegroei van het oog bij uw kind te remmen en hierdoor de risico’s op complicaties lager te houden. Bijvoorbeeld door het aanpassen van bepaalde leefgewoonten, dragen van speciale brillenglazen of contactlenzen en behandeling met medicijnen.
De behandelopties zijn om de groei van het oog af te remmen. Het zal de groei niet stoppen. De myopie zal waarschijnlijk langzaam erger worden, maar het gaat minder snel. Het zorgt er niet voor dat uw kind beter gaat zien. Een bril of contactlenzen blijven nodig. En als uw kind een lui oog heeft, moet het toch worden afgeplakt.
Behandeling zonder medicijnen en aanpassen leefgewoonten
Uit onderzoek is gebleken dat de ooglengte sneller toeneemt door veel binnenshuis te zijn en veel dichtbij te kijken. Ook als beide ouders een hoge min-sterkte hebben, kunnen deze tips effect hebben. Enkele tips om te zorgen dat het oog niet verder achteruit gaat:
- Veel buiten spelen, minimaal 2 uur per dag. Ieder uur dat een kind extra buiten speelt per week, vermindert de kans om (meer) myoop te worden met 2%.
- Leeswerk niet te dichtbij houden, minstens 30 tot 40 centimeter.
- Na 20 minuten lezen of dichtbij kijken even 20 seconden ver weg kijken.
- Niet langer dan 20 minuten achter elkaar op de tablet, smartphone e.d. kijken.
- Niet in het donker lezen, bij schemer altijd een leeslampje gebruiken.
Behandeling zonder medicijnen
Speciale brillenglazen of contactlenzen kunnen helpen om de groei te remmen. Bij normale min-glazen of -lenzen valt het beeld alleen op het centrale deel van het netvlies en aan de zijkanten van het netvlies juist erachter. Hierdoor wil het oog blijven groeien en neemt de min-sterkte toe. Bij deze speciale brillenglazen en contactlenzen zit, naast de gewone sterkte, een onzichtbare behandelzone waardoor het beeld overal op of voor het netvlies valt en de ogen minder hard groeien. Deze speciale brillenglazen of lenzen worden de hele dag gedragen. |  |  |
| ongecorrigeerde myopie | gecorrigeerde myopie | gecorrigeerde myopie met speciale glazen |
Behandeling met medicijnen
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat Atropine oogdruppels ook de groei van het oog kunnen remmen. Lange termijn effecten zijn echter nog niet bekend. De wereldorganisatie voor kinderoogheelkunde en strabismus (WSPOS) en Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) adviseert voor het remmen van myopie om te starten met Atropine 0,05% oogdruppels. De Atropine druppels worden door uw oogarts voorgeschreven. U kunt ze bij uw eigen apotheek afhalen.U moet elke dag voor het slapen gaan beide ogen van uw kind druppelen met Atropine oogdruppels. Als uw kind myopie heeft aan één oog, hoeft u alleen dat oog te druppelen. Uw orthoptist of oogarts zal dit aangeven.
Welke dosering Atropine u moet druppelen hangt af van:
- de leeftijd,
- de brilsterkte,
- de lengte van het oog.
Als de behandeling niet genoeg werkt, kan de oogarts een hogere dosering Atropine voorschrijven of combineren met de speciale brillenglazen/lenzen.
Met een hogere dosering Atropine gaat uw kind bij dichtbij kijken wazig zien. Ook heeft het dan meer last van licht. Een bril met een leesdeel en eventueel meekleurende glazen kan daartegen helpen.
BijwerkingenLet op: atropine in hoge dosering via de mond heeft ernstige gevolgen. Het mag daarom nooit gedronken worden.Zorgt u ervoor dat kinderen niet bij de oogdruppels kunnen komen.
Atropine als oogdruppel wordt al heel lang gebruikt. Uit onderzoek blijkt dat ook als Atropine langere tijd wordt gebruikt, er bijna geen ernstige gevolgen en lichamelijke bijwerkingen zijn. Toch is het belangrijk dat u de mogelijke bijwerkingen kunt herkennen.
Ook moet uw kind regelmatig door een oogarts en een orthoptist worden gecontroleerd.
Bijwerkingen die vaak voorkomen bij de hogere doseringen Atropine zijn:
- last hebben van licht,
- dichtbij waziger zien,
- grote pupillen.
Minder dan 1% van de kinderen heeft last van
- rode ogen
- koorts
- huiduitslag
- snelle hartslag
- droge mond
- gedragsstoornissen.
De kans op bijwerkingen is klein. Atropine 0.05% kan veilig worden gebruikt voor de behandeling van bijziendheid.
Let op: Atropine 0.05% (0.5mg/ml) is een veel lichtere sterkte dan de sterkte die meestal voor andere aandoeningen wordt gegeven. Controleer s.v.p. of u bij uw apotheek de juiste sterkte heeft gekregen.
Effectiviteit en reboundeffect
Atropine oogdruppels zijn een effectieve behandeling tegen deze vorm van myopie. Uit onderzoek blijkt dat het de groei van het oog afremt (gemiddeld tot meer dan 70% in de eerste 2 behandeljaren).
De hogere percentages Atropine hebben gemiddeld genomen een sterker remmend effect op de groei van het oog, maar geeft ook meer bijwerkingen. Bijwerkingen zijn bijvoorbeeld leesklachten en lichtgevoeligheid. Hierdoor is het vaak ook lastiger vol te houden om jaren te druppelen.
Bij abrupt stoppen met hogere dosering Atropine kan er een versnelde groei (reboundeffect) optreden. Bij lage doseringen gebeurd dit niet.
Voor het beste resultaat en de minste kans op een rebound is het heel belangrijk om geen enkele dag druppelen over te slaan.
Tot slot
Wat neemt u mee?- uw (geldige) identiteitsbewijs (paspoort, ID-kaart, rijbewijs);
- uw medicatie-overzicht. Dat is een lijst met de medicijnen die u nu gebruikt. U haalt deze lijst bij uw apotheek.
Zorgt u ervoor dat u op tijd bent voor uw afspraak? Kunt u onverwacht niet komen? Geeft u dit dan zo snel mogelijk aan ons door. Dan maken we een nieuwe afspraak met u.
Uw team
Op onze polikliniek werken naast de orthoptisten en oogartsen ook physician assistants, optometristen en TOA’s (technisch oogheelkundig assistenten). Bij sommige metingen kan het voorkomen dat u of uw kind door hen geholpen wordt.Daarnaast is Alrijne Ziekenhuis een opleidingsziekenhuis. Dit betekent dat u of uw kind onderzocht en behandeld kan worden door een stagiaire orthoptie of een oogarts in opleiding, beiden onder directe supervisie van uw orthoptist en oogarts. Heeft u hiertegen bezwaar, meldt u dit dan voor aanvang van de afspraak.
Meer informatie
Voor meer achtergrondinformatie over deze en andere oogaandoeningen en de bouw en werking van het oog kunt u kijken op:- www.myopie.nl
- www.oogartsen.nl.
Deze informatieve site wordt onderhouden door onder anderen de oogartsen van het Alrijne Ziekenhuis. U vindt er teksten, filmpjes, tekeningen, foto’s en het laatste patiënten nieuws. - www.ikbenbijziend.nl
- www.orthoptie.nl
Vragen
Heeft u nog vragen en/of opmerkingen naar aanleiding van deze folder, stelt u deze dan aan uw oogarts of de medewerkers van de polikliniek Oogheelkunde.De polikliniek Oogheelkunde Alrijne Ziekenhuis Leiden heeft routenummer 7
De polikliniek Oogheelkunde Alrijne Ziekenhuis Leiderdorp heeft routenummer 7
De polikliniek Oogheelkunde Alrijne Ziekenhuis Alphen aan den Rijn heeft routenummer 40
De polikliniek Oogheelkunde is van maandag tot en met vrijdag telefonisch te bereiken via 071 582 8058 van 08.30 tot 12.00 uur en van 13.30 tot 15.30 uur.
De Spoedeisende Hulp (SEH) van Alrijne Ziekenhuis Leiderdorp is bij een acute zorgvraag buiten kantoortijden telefonisch te bereiken via 071 582 8905.
Tijdens kantooruren kunt u voor acute en niet-acute vragen terecht bij de polikliniek.