Kijkoperatie van een hernia in de onderrug

Wat is een hernia?

De wervelkolom (ruggengraat) bestaat uit wervels (figuur 1).
Tussen 2 wervels zit een tussenwervelschijf. Een tussenwervelschijf heeft een stevige buitenkant en is zachter aan de binnenkant. Als er een scheurtje of zwakke plek ontstaat in de harde buitenkant, kan de zachte binnenkant buiten komen. De binnenkant puilt uit. Dit noemen we een hernia (figuur 2).

Figuur 1: De wervelkolom bestaat uit wervels.	Figuur 2: Hernia

Klachten

Een hernia kan klein zijn, zodat er geen zenuw wordt geraakt. U kunt dan alleen rugpijn hebben of een stijve rug, vooral bij bewegen.
Maar door een hernia kunnen ook 1 of meer zenuwen in de knel komen. Dan krijgt u pijn in een bepaald deel van het been.
Als de zenuw erg bekneld zit, kunt u last hebben van minder gevoel in het been. Ook kunt u minder kracht in het been hebben. En soms zijn er problemen met plassen.

2 soorten hernia-operaties

Er zijn twee soorten hernia-operaties:

• De 'gewone' hernia-operatie. Hierbij wordt een sneetje midden in de rug gemaakt. De hernia (= de uitstulping) wordt verwijderd en de zenuwwortel wordt vrij gemaakt.
  Deze operatie vindt meestal plaats onder algehele narcose, dus terwijl u in slaap bent. Deze operatie wordt het vaakst gedaan.
• Maar de hernia kan ook verwijderd worden met een kijkoperatie. Dit heet de PTED-techniek. Dan maakt de neurochirurg een klein sneetje aan de zijkant van de rug en opereert hij via een kijkbuis (= endoscoop).

Bij u kan de operatie met de PTED-techniek plaatsvinden. De neurochirurg of verpleegkundig specialist heeft dit met u besproken.

Belangrijk om te weten

De operatiedatum is altijd onder voorbehoud. Of de operatie op deze datum kan doorgaan, hangt onder andere af van:

• uw bezoek aan het spreekuur van de anesthesioloog (=POS);
• of spoedpatiënten eerder dan u geopereerd moeten worden;
• of u op tijd bent gestopt met bloedverdunnende medicijnen.

Een week voor de datum van uw operatie bellen wij u op.

• Wij vragen dan hoe het met u en uw rug en benen gaat;
• Wij vragen aan u welke medicijnen u gebruikt en of u misschien andere medicijnen gebruikt.
• Als u nog vragen heeft, kunnen wij deze beantwoorden.

Bloed verdunnende medicijnen (bloedverdunners)

Gebruikt u bloed verdunnende medicijnen (bloedverdunners)? Dan moet u voor de operatie hiermee stoppen. Uw arts vertelt u wat u precies moet doen.
Als u niet op tijd stopt met het gebruik van bloedverdunners, kan er bij de operatie een nabloeding ontstaan.

Op de laatste pagina's van deze folder staat meer informatie over het stoppen met bloedverdunners.

Als u na de operatie weer naar huis gaat, hoort u wanneer u weer mag starten met de bloed verdunnende medicijnen.

De operatie (PTED-techniek)

De operatie wordt gedaan in dagbehandeling. Dit betekent dat u 1 dag wordt opgenomen in het ziekenhuis.
Als alles goed gaat, mag u een paar uur na de operatie weer naar huis.
De operatie wordt gedaan met plaatselijke verdoving. Ook krijgt u een slaapmiddel (sedatie).
Omdat u niet diep slaapt, kan de neurochirurg tijdens de operatie controleren of de zenuwen nog goed werken.

De neurochirurg maakt een klein sneetje in de huid. Dit sneetje zit ongeveer 10 cm naast het midden van de ruggengraat.
Daarna schuift hij een smalle kijkbuis naar de plaats waar de hernia zit. In de buis kan hij instrumenten schuiven waarmee hij de hernia kan weghalen.
De neurochirurg kan tijdens de operatie op een videoscherm zien waar de hernia zit. Zo kan hij precies zien wat hij doet.

Na de operatie

Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer.
De eerste 2 uur na de operatie moet u op uw rug blijven liggen. Daarna mag u voorzichtig gaan bewegen.
De verpleegkundige op de afdeling vertelt u hoe u in bed kunt draaien. En uit bed kunt komen.

Uit bed komen:

• U ligt plat op uw rug in bed.
• Buig beide knieën en zet beide voeten op het matras.
• Draai uw knieën, heupen en schouders tegelijkertijd, alsof u een plank in uw rug hebt. Doe dit totdat u op uw zij op het bed ligt.
• Zet nu uw voeten en onderbenen over de rand van het bed. Met uw armen duwt u zichzelf op tot u zit.
• Van zitten naar staan: zet uw voeten recht onder de knieën en zet uw handen op uw bovenbenen.
• Buig met rechte rug iets voorover. U komt overeind door de benen te strekken.
• Weer terug naar liggen op de rug is hetzelfde als hierboven staat, maar dan andersom.

Pijn na de operatie

• Na de operatie doet de wond nog pijn. U kunt hier nog een paar dagen tot zelfs een paar weken last van hebben.
• De eerste maanden na de operatie kunt u nog pijn hebben. Of minder gevoel of tintelingen in het been of de benen. De pijn kan per dag anders zijn en komt meestal door irritatie van de zenuw en zwelling in het operatiegebied.
• U krijgt langzaam weer meer gevoel en meer kracht in het been. Maar het wordt niet bij iedereen weer helemaal beter.
• Ook kan de wond wat dikker worden. Dit verdwijnt weer in ongeveer 2-3 maanden.

Medicijnen tegen de pijn (= pijnstillers)

Na de operatie krijgt u pijnstillers als dat nodig is. Als u voor de operatie veel sterke pijnstillers gebruikte, wordt hier een afbouwschema voor gemaakt. Zo gaat u steeds minder van de medicijnen gebruiken.

Weer thuis

• Stijfheid: De eerste weken na de operatie zal de wond een beetje 'trekken’. Ook zullen uw rug- en beenspieren stijf zijn.
  Door te oefenen gaat deze stijfheid na een tijdje weg. Het is niet erg als u wat pijn voelt als u beweegt. Als u gaat liggen zal deze pijn meestal na een kwartiertje verdwijnen.
• Houding: In de eerste weken na de operatie adviseren wij u liggen, zitten, staan en lopen regelmatig af te wisselen.
• Hechtingen: De wond is dichtgemaakt met hechtingen. Deze verdwijnen vanzelf (ze lossen op) en hoeven dus niet verwijderd te worden.
• Pleister: De grote pleister die op de wond zit, mag u er na 2 dagen zelf afhalen. Als de wond droog is, hoeft er geen pleister meer op. De kleine (witte) hechtpleistertjes gaan er meestal vanzelf af.
• Douchen: Als de wond droog is, mag u na 3 dagen weer douchen. De verpleegkundige vertelt u hoe u de wond moet verzorgen.
• Naar de wc: het kan zijn dat u last krijgt van verstopping: uw krijgt moeilijker ontlasting. Dat komt door de pijnstillers die u gebruikte. En doordat u minder beweegt dan normaal. Adviezen:
• probeer regelmatig te bewegen,
• drink genoeg (minimaal 1,5 liter per dag),
• en eet voeding waar veel vezels in zitten, zoals granen, groente en fruit.
• Krijgt u last van uw buik? Of heeft u langer dan 3 dagen geen ontlasting gehad? Bel dan met uw huisarts.
• Rug weer gewoon gebruiken: Na 3 tot 6 maanden is de ruimte tussen de wervels vanzelf dichtgegroeid met stevig weefsel. U kunt uw rug weer normaal gebruiken.
• Fysiotherapie: Als u na de operatie naar huis gaat, krijgt u een verwijzing mee voor fysiotherapie. U kunt meteen contact opnemen met uw fysiotherapeut en starten met de behandeling.
• Controle: Na 6 tot 8 weken krijgt u een belafspraak bij de neurochirurg of bij de verpleegkundig specialist.

• Als de wond meer rood wordt, meer warm en dik wordt.
• Bij nabloeden van de wond.
• Als u koorts krijgt (boven de 38 graden Celcius).
• Als er wondvocht of pus uit de wond komt.
• Als u minder kracht krijgt in een of beide benen.
• Als u uw plas niet goed meer kunt ophouden (= incontinentie).
• Bij minder gevoel in de schaamstreek.
• Bij pijn in uw rug of been die niet minder wordt als u rustiger aan doet.