Webers en Van der Pol waren de eerste oogartsen in de regio die dubbelzijdige staaroperaties uitvoeren. Oogarts Webers: “Normaal gesproken deden we eerst het ene oog en na enige tijd het andere oog. Maar uit een grootschalige studie van de Universiteitskliniek voor Oogheelkunde Maastricht bleek dat een tweezijdige staaroperatie op één dag even veilig en effectief is als de beide operaties op een verschillend moment. Daarnaast zien we dat het voor de patiënt, de naasten en voor de (thuis)zorg veel voordelen heeft. De patiënt hoeft maar één keer de spanning van een operatie te ondergaan. De mantelzorger wordt ontlast doordat het aantal controles en operatiemomenten afneemt. Daarnaast kan, indien nodig, de thuiszorg effectiever ingezet worden voor het druppelen na de operaties en kan de patiënt sneller voor een nieuwe bril naar de opticien. Voor ons is het ook efficiënter, want voorheen zagen we patiënten met dubbele staar 5 keer (1 intake voor de operatie, 2x operatie en 2x controle) en nu nog maar 3 keer. In de tijd die we overhouden, kunnen we nu andere patiënten helpen.”
30-40% van patiënten is geschikt
Niet iedere patiënt met staar aan twee ogen is geschikt voor de gelijktijdige operatie. Oogarts Van der Pol: “In 2022 werd er bij 61% van de patiënten een staaroperatie aan beide ogen binnen het jaar gedaan. Dit zijn in eerste instantie de patiënten die in aanmerking zouden komen. Maar er zijn binnen die groep ook redenen om het niet te doen, bijvoorbeeld een bepaalde bouw van de ogen, een afwijking van het hoornvlies of mensen met een netvliesaandoening, bijvoorbeeld door diabetes. Dan is het verstandig om eerst af te wachten hoe het eerste oog reageert op de operatie. Sommige mensen vinden het ook een eng idee om aan twee ogen tegelijk geholpen te worden. Daarmee verwachten we zo’n 30-40% van de totale patiëntengroep over te houden die geschikt zijn voor een dubbelzijdige staaroperatie op één dag.”
Webers vult aan: “Sowieso is het belangrijk dat we niet sneller gaan opereren dan medisch noodzakelijk is. Dus we opereren alleen twee ogen tegelijk als we zeker weten dat de patiënt anders binnen een jaar nog een operatie zou krijgen. En uiteraard volgen we de laatste richtlijnen die horen bij deze nieuwe techniek.”
Patiënt Jos Gosen is recent geholpen door Ruud van der Pol aan zijn staar in beide ogen. “Je ogen zijn een kostbaar bezit, maar toch voelde ik niet veel spanning. Naar de tandarts gaan vind ik erger. Ik vond het een fijn idee om twee ogen tegelijkertijd te laten doen. Dan heb je niet twee keer een herstelperiode, waarbij je oog niet goed focust en je hoeft minder vaak naar het ziekenhuis. De ingreep zelf viel me alles mee. De eerste dag heb je nog zalf in je ogen en een plastic beschermbril op, maar desondanks kon ik mijn eigen eten gewoon klaarmaken. De volgende morgen ging er een wereld voor me open. Alles was kleurrijker, alsof er een grauwsluier van de wereld afviel. Op dag 2 startte ik mijn computer op en kon ik voor het eerst in mijn hele leven alles haarscherp zien, zonder bril! Ik vond dat een hele mooie ervaring en ben er nog iedere dag blij mee.”
Logistieke militaire operatie
Inmiddels hebben de oogartsen van Alrijne zo’n 250 patiënten en dus 500 ogen tegelijkertijd geholpen. “Dit hebben we alleen kunnen doen mede dankzij de krachtinspanning van andere teams binnen het ziekenhuis. Bij iedere operatie loop je het risico op complicaties. Om deze infectierisico’s zo klein mogelijk te maken, houden we het proces van het linker- en rechteroog volledig gescheiden”, vertelt Van der Pol. “Vooral onze sterilisatieafdeling en de operatieassistenten hebben hier een grote rol in gespeeld.” Webers: “Als ik klaar ben met het opereren van het eerste oog, pak ik voor het tweede oog een compleet nieuwe set met operatiematerialen. Het zijn echt twee losse operaties, waarbij ik zelfs de verslaglegging apart doe. Vervolgens vraag ik aan de patiënt of hij of zij door wil gaan met het tweede oog. Tot nu toe heeft nog niemand geweigerd!”
Disclaimer: de foto's zijn in scene gezet, de 'patiënt' op deze foto heeft zelf geen staar.