Dankzij de kunstknie hebben honderdduizenden mensen over de gehele wereld een beter en actiever leven gekregen en kunnen zij weer actief aan sociale activiteiten en arbeid deelnemen. Circa 80 % van de patiënten met een totale knie prothese zal na de operatie de pijn kwijt zijn en een verbeterde beweeglijkheid van de knie ervaren.
Er zijn twee typen: de totale en de halve knieprothese (hemi-prothese). De meest gebruikte is de totale knieprothese, die het al het kraakbeen van dijbeen en scheenbeen vervangt. Wanneer alleen de binnen- of buitenzijde van de knie moet worden vervangen, gebruikt men een halve knieprothese.
De ernst van de aandoening wordt vastgesteld door lichamelijk onderzoek, röntgenfoto's en eventueel met een kijkoperatie.
Bij de beslissing om een knieprothese te plaatsen is het oordeel van de patiënt doorslaggevend: u ervaart immers de last. U moet uiteindelijk zelf bepalen wanneer u aan de operatie toe bent.
De opnameduur in het Rapid Recovery programma is meestal één nacht. Als u weer naar huis gaat, krijgt u instructies mee voor in de thuissituatie. De mate van pijn na de operatie ervaart elke patiënt anders. Tijdens de opname start u met pijnmedicatie. Bij ontslag krijgt u de nodige pijnmedicatie mee naar huis. Ongeveer vier uur na de operatie komt u onder begeleiding van de fysiotherapeut of verpleegkundige uit bed. De volgende dag wordt dit onder begeleiding verder uitgebreid. Zodra het goed gaat kunt u dit zelfstandig doen.
Tijdens de ingreep krijgt u antibiotica om de kans op infectie te verkleinen. De ingreep duurt ongeveer 1,5 uur. U krijgt een ruggenprik met roesje of algehele narcose. Bij de operatie wordt de knie aan de voorkant opengemaakt door een verticale snee van ongeveer twintig cm. De chirurg verwijdert de aangetaste gewrichtsvlakken. Met speciale instrumenten wordt het bot aangepast aan de vorm van de prothese, zodat een goede verankering mogelijk is. Een kunststof schijf tussen de metalen delen van de prothese zorgt ervoor dat de knie soepel kan scharnieren. De wond wordt met nietjes gesloten.
Het vervangen van de knieschijf doen we alleen op indicatie. Ervaring uit Amerika heeft geleerd dat kunstknieschijven een complicatierisico hebben op korte en lange termijn tot ongeveer 10%. Daarom wordt een knieschijfprothese alleen op indicatie geplaatst. Deze indicaties zijn: (ernstige) reuma of ernstige knieschijfslijtage.
De dag van de operatie mag u al uit bed. Dan begint ook onder begeleiding van de fysiotherapeut het revalidatieproces, dat vooral bestaat uit het buigen en strekken van de knie. In principe mag de knie direct volledig belast worden. Meestal kunt u na ongeveer 1 nacht weer naar huis. In sommige gevallen vindt revalidatie plaats in een verzorgingshuis, verpleeghuis of revalidatie-instelling.
Steeds wordt bekeken in hoeverre de functie van de knie zich herstelt. Afhankelijke van de zwelling en eventuele bloeduitstorting na de operatie zal de knie geleidelijk verder buigen en strekken. Zelden is het nodig na een aantal weken de knie onder narcose door te bewegen om de revalidatie te bevorderen. In die gevallen waarbij de aantasting van het kniekapsel zeer ernstig is kan, ondanks de operatie, de knie soms niet voldoende beweeglijk worden.
Sommige patiënten houden enige tijd last van de knieschijf. Zwelling en warmte van de knie is gebruikelijk doordat de wond geirriteerd wordt door het buigen en strekken. Gedurende een half jaar kunnen deze klachten aanwezig zijn, gewoonlijk verdwijnen de klachten vanzelf. De volledige revalidatie na een protheseoperatie duurt ongeveer een jaar.
Ondanks het lage risico op problemen en ondanks alle zorg die aan de operatie besteed wordt, kunnen er soms toch nog complicaties optreden:
- trombose / longembolie. Om dit te voorkomen krijgt u gedurende 4 weken bloedverdunnende middelen
- nabloeding
- nabloeding met eventuele druk op de zenuwen van het bovenbeen, eventueel met uitval van functies zoals het gevoel en de functie van bepaalde spieren in het been
- bloedvatbeschadiging
- langdurige wondlekkage
- infectie van de knieprothese of het gebied er omheen
- soms spoort de knieschijf niet goed, buigen van de knie is dan niet goed mogelijk en doet pijn
- overrekking van de zenuwen van het been met meestal tijdelijke uitval of aantasting, zoals een gevoelstoornis in het bovenbeen of een gestoorde heffunctie van de voet. Dit kan m.n. voorkomen indien er een grote beenas-afwijking gecorrigeerd moet worden tijdens de operatie (fors O-been of X-been).
- loslaten van de prothese op de langere termijn. De prothese kan dan eventueel vervangen worden (revisieoperatie), waarbij het resultaat dan meestal minder goed is dan na de eerste knieprothese.
- doof gevoel van de huid rond het litteken.
Bel tijdens kantooruren de polikliniek Orthopedie, op andere tijden de Spoedeisende hulp (SEH). Denkt u eraan bij ieder bezoek aan het ziekenhuis een geldig legitimatiebewijs (paspoort, identiteitsbewijs, rijbewijs) en uw zorgverzekeringspas mee te nemen.