Als tijdens een ziekenhuisopname of in de thuissituatie duidelijk wordt dat iemand revalidatie nodig heeft, kan hij terecht bij een van de afdelingen in Alrijne. Alrijne revalidatie heeft drie afdelingen voor geriatrische revalidatie en is vooral gericht op ouderen. De algemene revalidatieafdelingen in Alphen en Leiden zijn bedoeld voor mensen die revalideren na bijvoorbeeld een heupoperatie. Na bijvoorbeeld een hersenbloeding kan de patiënt terecht bij de neurologische revalidatieafdeling in Leiden. Een vierde revalidatieafdeling bevindt zich in Verpleeghuis Leythenrode: De Wijde Aa. Mensen die een delier hebben of dement zijn kunnen daar herstellen.
Was ophangen
Donderdagmiddag, 13.00 uur. In de oefenruimte van de algemene revalidatieafdeling in Alphen is een circuitje uitgezet. Vijf revalidanten, ongeveer in dezelfde fase van hun revalidatieproces, zitten klaar. Ze hebben drie minuten voor hun onderdeel. Een mevrouw zit in haar rolstoel voor een wasrek, wasgoed en knijpers binnen handbereik. Ze gaat opstaan, was ophangen en weer afhalen. Nadat de fysiotherapeuten het startsein hebben gegeven, beginnen de revalidanten met hun onderdeel. Een meneer staat op vanuit de rolstoel en loopt naar een klaarstaande stoel, een mevrouw tilt - vanuit de rolstoel - een balkje op met de bovenkant van haar voet. Na drie minuten wisselen ze van onderdeel. In het centrale deel van de afdeling, de lounge, zit nog een enkele revalidant te lunchen. In principe pakken de revalidanten zelf van het buffet wat ze willen eten en maken ze hun eigen brood klaar. Ook dit is onderdeel van het revalidatieproces. Als iets niet lukt, worden ze geholpen door medewerkers en vrijwilligers. De afdeling heeft twee vleugels met eenpersoonskamers, teamkamers en ‘huiskamers’. Twee verpleegkundige teams bemannen ieder een deel.
Van verpleeghuis naar ziekenhuis
De revalidatieafdeling in Alphen is als revalidatieafdeling gebouwd, heette De Brug en was, net zoals de Algemene Revalidatie Unit (ARU), deel van de verpleeghuizen. ‘Drie jaar geleden werden beide afdelingen ziekenhuisafdelingen’, vertelt teamleider Femke Effting. ‘De ARU verhuisde van Leythenrode naar Leiden. De Neurologische Revalidatie Unit (NRU) was een ziekenhuisafdeling in Alrijne Leiderdorp en verhuisde ook naar Leiden. De drie afdelingen vormen samen Alrijne Revalidatie. Het revalidatieproces werd opnieuw ingericht. De overgang betekende ook dat de afdelingen gingen werken met de wet- en regelgeving die voor de ziekenhuizen geldt. Er waren dus best wat veranderingen, zoals in protocollen en medicatieverstrekking.’
Onherkenbaar: Leiden
Wie de lounge van de revalidatieafdelingen in Leiden binnenstapt, herkent deze amper terug. Op de tweede etage waren ooit verpleegafdelingen gehuisvest. Nu is de lounge veranderd in een gezellige ruimte. De algemene revalidatieafdeling is gevestigd op B2. De teampost is vergroot, de balie verdwenen. Twee grote patiëntenkamers zijn verbouwd tot een grote woonkamer met een buffet. Een andere is nu beweeg-oefenruimte. In de hal staan twee hometrainers voor een enorme monitor: hier kunnen revalidanten een ‘fietstocht’ maken door de omgeving*. Bekijk de foto's >
In de andere vleugel, A2, vind je de neurologische revalidatie. Ook hier is flink verbouwd. De afdeling heeft sinds kort ook een multifunctionele ruimte met een kapsalon. Achterin de gang is het domein van de ergotherapeut: een therapieruimte met badkamer en keuken en een grote oefenruimte. Teamleider Sandra Doesburg: ‘Hier oefenen revalidanten om de dagelijkse activiteiten weer op te pakken. Strijken bijvoorbeeld, en koken of afwassen. Zo nodig met aangepaste materialen.’
Revalidatieprogramma
Femke: ‘Elk revalidatietraject begint met het vaststellen van revalidatiedoelen. Hierbij is een heel team van zorgverleners betrokken. Het revalidatieteam werkt onder leiding van een specialist ouderengeneeskunde en bestaat uit ergotherapeuten, fysiotherapeuten, logopedisten, psychologen, diëtisten, medewerkers van de activiteitenbegeleiding, artsen, verzorgenden, verpleegkundigen, voedingsassistenten en afdelingsassistenten. Iedereen werkt nauw met elkaar samen. We starten elke ochtend met een multidisciplinair overleg.’ ‘Het team maakt samen met de revalidant een revalidatieprogramma dat past bij diens wensen en mogelijkheden’, vertelt Sandra. ‘Alles wat de revalidant doet is revalidatie. De revalidanten oefenen samen met de zorgverleners, hun naasten én alleen om zoveel mogelijk weer zelfstandig te worden. Hiervoor zijn allerlei oefenmaterialen beschikbaar.’ Sandra vervolgt: ‘De neurologische revalidatie richt zich op het omgaan met de praktische gevolgen van het hersenletsel. Er is veel aandacht voor psychosociale begeleiding en voor de onzichtbare gevolgen van de aandoening, voor de revalidant en zijn naaste. Een gemiddeld revalidatietraject duurt hier ongeveer drie maanden.’ ‘Een gemiddeld traject bij de algemene revalidatie duurt meestal vier tot acht weken’, zegt Femke, ‘maar dit kan per revalidant verschillen. Elke drie weken bespreken we de voortgang met de revalidant, de specialist ouderengeneeskunde, verpleegkundigen en de contactpersoon van de revalidant om eventuele doelen bij te stellen.’
* Mogelijk gemaakt door het Wijnaendts Francken/Boekee Steunfonds